Dialogue (Dialecte Tsakonien-Grec-Français).

Il s'agit de l'échantillon du dialogue présenté par le Cente de Recherche des Dialectes Grecs dont j'ai ajouté ma traduction en français

Το ένα έκι φκειάνου τσεράμου. Ο άλλε έκι έχου βότσου. Άbελε.

Ο ένας [γιος] έφτιαχνε κεραμίδια. Ο άλλος [γιος] είχε σταφύλια. Άμπελο.

L’un des [fils] fabriquait des tuiles. L’autre [fils] avait des raisins. Un cep

Λοιπόν, ο ένα έκι θέου το βρέχο, ο άλλε όκι θέου νι.

Λοιπόν, ο ένας [γιος] ήθελε τη βροχή, ο άλλος δεν την ήθελε

Alors, l’un des [fils] voulait la pluie, l’autre ne la voulait pas

Εζάτσε, εbαΐτσε τάτσου α γρία, τσαι ο γέρο νι επέτσε. Επέτσε θα βρέτσει...δε θα βρέτσει. Να ’ράμε!

Επήγε, βγήκε έξω η γριά και ο γέρος της είπε: Είπε, θα βρέξει... δε θα βρέξει. Να δούμε!

Il alla, la vielle sortit dehors et le vieux lui dit : il dit, il pleuvra --- il ne pleuvra  pas. On verra !

- Για τα καbζία ένι ρωτού, για τα καbζία!

- Για τα παιδιά ρωτώ, για τα παιδιά!

- (Pour les) Au sujet des enfants je questionne, sur les enfants !

Επέτσε ο γέρου:

Είπε ο γέρος:

Le vieux ajouta (dit)

- Γρία, βρέτσει δε βρέτσει τον ένα υζέ θα ν’ άρει ο διάβολε!

- Γριά, βρέξει δε βρέξει, τον ένα γιο θα τον πάρει ο διάβολος! [= ό,τι και να

- Vieille, qu’il pleuve ou qu’il ne pleuve pas, l’un des fils sera emporté par le Diable ! [= ce dont on

ευχηθούμε, τον ένα θα τον βλάψουμε οπωσδήποτε.]

souhaite à l’un, à l’autre on lui portera tort de toute façon]]

Ένα άλλε γέρου με τα γρία σι ήgιαϊ α’ουνούdε, αλλά εκατσάτσε ο αέρα τ’ αργά

Ένας άλλος γέρος με τη γριά του αλώνιζαν, αλλά κάθισε [= έπεσε, σταμάτησε] ο αέρας το βράδυ

Un autre vieux avec sa vieille battaient le blé,  mais  l’air  s’assied [= tomba, s’arrêta]  le soir 

και όκι φουσού, όκι φουσού, για να ταΐσει τ’ άχουρα, να λιχνίσωι.

και δεν φυσούσε, δεν φυσούσε, για να ανασηκώσει τα άχυρα, να λιχνίσουν.

et il ne soufflait plus, ne soufflait plus, pour soulever (éliminer) les résidus  et vanner 

Λοιπόν, επέτσε ο γέρου:

Λοιπόν, είπε ο γέρος:

Alors dit le vieux

- Έ’α γρία να τσοιτάτσουμε, να κιούψουμι λιγάτσι και τα νιούτα, π’ θα τάει ο βορία,

- Έλα γριά να ξαπλώσουμε, να κοιμηθούμε λιγάκι και τη νύχτα που θα σηκωθεί ο βοριάς, να

- Viens (ma) vieille pour nous reposer, dormir un peu et durant la nuit que le vent du nord soufflera,

να τάμε, να λιχνίσωμε.

σηκωθούμε, να λιχνίσουμε.

on se  lèvera pour vanner

Ο γέρου κια να ν’ άρη ο ύπρε; Έκι κασήμενε ο κακόμοιρε κι έκι αφουgρασκούμενε μην

Ο γέρος πού να τον πάρει ο ύπνος; Καθόταν ο κακόμοιρος κι αφουγκραζόταν μην φυσήξει ο

Au  vieux il lui était impossible de dormir; il était assis le pauvre pour entendre si le vent du nord allait

τάει ο βορία! Έ,... ενιάτσε σου-σου-σου-σου-σου το βορία! Εσκουgίε τα γρία, νι επέτσε:

βοριάς! Έ, ....ένιωσε φου –φου – φου το βοριά [να φυσάει]. Εσκούντησε τη γριά, της είπε:

souffler ! Eh …. Il ressentait un fou-  fou-  fou-  le vent du nord (qui soufflait)- Il remua la vieille et lui dit

- Ετάτσε, γρία!

- Σηκώθηκε, γριά!

La vieille se leva

Α γρία ν’ επέτσε:

Η γριά του είπε:

La vieille lui dit

- Να σούψου, γέρου, να σούψου;

- Να γείρω, γέρο, να γείρω;

- Que je rabatte, vieux, que je rabatte ?

- Ταν κακά ψουχρά dι! Ο βορία ετάτσε!

-Την κακή ψυχρή σου! Ο βοριάς σηκώθηκε!

Ta mauvaise  froideur! Le vent du nord s’est levé

 - Άρε λιγάτσι κρίε! Το άρτουμα ένι καλέ;

- Πάρε λιγάκι κρέας! Το τυρί είναι καλό;

-Prends un peu de viande! Le fromage est-il bon ?

- Καλέ, καλέ!

- Καλό, καλό!

- C’est bon, c’est bon!

- Ένι dουτέ. Έgεινι το γα ένι dουτέ. Ένι dουτέ

- Το τυρί είναι χτυπημένο [= αποβουτυρωμένο]. Αυτό εδώ το γάλα είναι χτυπημένο. Είναι

- Le fromage est battu [=écrémé]. Ce lait ici est battu. Le lait

το γα τσ’ ένι bαΐdα το βούτσιουρε.

χτυπημένο το γάλα και βγαίνει το βούτυρο.

est battu et devient du beurre

Έdενη τον τσαιρέ: «Κουβάνιου το γα; Κουβάνιου! Κουβάνιου το γα; Κουβάνιου!»

Αυτήν την εποχή: «Μαύρο το γάλα; Μαύρο! Μαύρο το γάλα; Μαύρο!» (Είναι μαύρο το γάλα ποτέ;

Ces temps-ci : “le lait noir! Le lait noir, noir !”(il existe du lait noir ?

Κι όμως οι γυναίκες σου λένε το γάλα είναι μαύρο. Συμφωνούσε ο άντρας). [= Πετάει ο γάιδαρος; Πετάει!].

Et pourtant les femmes disent que le lait est noir. Les hommes sont d’accort). [=L’âne vole ? il  vole!]

- Οι γουναίτσε είνι έgουdε για δουλείε τα χώρα νιούμου;

-Οι γυναίκες πηγαίνουν για δουλειές στη χώρα σας [= στο χωριό σας];

- Les femmes vont au travail dans votre contrée [= votre village] ?

- Ναι.

- Ναι.

Oui

- Είνι έgουdε!

- Πηγαίνουν!

- elles vont

- Είνι έgουdε για ταν κρεβάτα. Όνι για δουλεία!

- Πηγαίνουν για το κρεβάτι. Όχι για δουλειά!

Elles vont au lit. Pas au  travail!

- Τα σύdαχα α γουναίκα όριγε εζυμούτσε τσ’ εβαλήτσε το κάλι το φούρνε.

- Το πρωί η γυναίκα εδώ [= ώδε] εζύμωσε και έβαλε το ξύλο στο φούρνο.

-Le matin la femme ici [=ώδε] pétrissait et mettait le bois au  four

- Όνι ορούσι κα; Όνι ορούσι κα;

- Δεν βλέπει καλά; Δεν βλέπει καλά;

- Il ne voit pas bien ? Il ne voit pas bien?

- Όνι ορούσι κα τι θα πει;

- Όνι ορούσι κα τι θα πει;

-Όνι ορούσι qu’est ce que cela veut-dire ?

- Όνι ορούσι κα.

- Δεν βλέπει καλά.

- Il ne voit pas bien

- Εκιού τσι έσ’ ’αού;

- Εσύ τι λες;

Et toi qu’en dis-tu?

- Τι είπατε;

- Qu’avez-vous dit?

- Εκιού τσι έσ’ ’αού;

- Εσύ τι λες;

- Et toi qu’en dis-tu?

- «Εσύ τι λέγεις». Τό ‘πιασε!

- Et toi qu’en dis-tu? - Il a compris !

- Εζού ένι ’α’ού, εζού ένι ’α’ού ότσι οι γουναίτσε (- Έdανη ένι α καλύτερε δουλεία!), εζού ένι ’α’ού

- Εγώ λέω, εγώ λέω ότι οι γυναίκες ( - Αυτή είναι η καλύτερη δουλειά!), εγώ λέω ότι οι γυναίκες

- Moi je dis, je dis que pour les femmes (- cela est le meilleur travail !), moi je dis que les femmes

ότσι οι γουναίτσε εχάκαϊ από τότε π’ άgαϊ τα ίσα δικαιούματα. Οι γουναίτσε εχάκαϊ τα χούρα

έχασαν από τότε που πήραν τα ίσα δικαιώματα! Οι γυναίκες έχασαν στο χωριό μου τα

ont perdu depuis qu’elles ont l’égalité des droits ! Les femmes ont perdu dans mon village

νάμου τα δικαιούματά σου.

δικαιώματά τους [= τα πραγματικά].

Leurs droits [= les véritables]

Α στενοχώρια τον άνθρωπο ένι α σκωρία το σίδερε.

Η στενοχώρια στον άνθρωπο είναι [όπως] η σκουριά στο σίδερο [= τον τρώει].

La tristesse chez l’homme est [comme] la rouille sur le fer [= elle le ronge]

Α παdρεία ένι σα dο ζευγάρι το καλέ! Λαχείε, λαχείε!

Η παντρειά είναι σαν το καλό ζευγάρι [βοδιών, για το όργωμα]! [Είναι] λαχείο, λαχείο!

Le mariage est comme un bon couple [de bœufs  pour le labour] ! c’est une loterie, une loterie !

Επέτσε να βάλει ένα σφαχτέ να φάμε ... Ταν πορεία πη θα κεινάσωμε, ας φάμε. Εμ’ έχουdε τσαι ύ’ω.

Είπε να βάλει ένα σφαχτό να φάμε ... Στο δρόμο που θα πεινάσουμε, ας φάμε. Έχουμε και νερό.

Il dit de sortir un animal abattu pour manger … En route nous aurons faim, mangeons. Nous avons de l’eau

Να ζάτε απ’ οπά από τα Πραματευτά να μάθετε τα Τσακώνικα. Να ζάτε απ’ οπά,

Να πάτε από εκεί, από την Πραματευτή [χωριό], για να μάθετε τα Τσακώνικα. Να πάτε από εκεί,

Allez par là, par Πραματευτή[village], pour apprendre le Tsakonien. Passez par là

ταν άβα πορεία.

[από] τον άλλο δρόμο.

Par l’autre route

Λοιπόν, θα ζάμε να νι οράμε τσαι από ’τσει τσ’ ύστιρα ....

Λοιπόν, θα πάμε να το δούμε και από εκεί και ύστερα ...

Alors, allons voir par là-bas et après …..